2014’ten bu yana devam eden ancak geçtiğimiz Eylül ayında şiddetlenen Avdivka muharebesi geçtiğimiz haftalarda Rusya’nın lehine sonuçlandı. Ukrayna’da Genelkurmay Başkanı değişikliği sırasında yaşanan Avdivka çekilmesi, Ukrayna’ya pahalıya patladı. İki tarafın kaynaklarına göre, bin kadar Ukrayna askerinin etrafı ellerinde ciddi miktardaki ekipmanla birlikte Ruslar tarafından sarıldı. Ukrayna’nın çiçeği burnunda Genelkurmay Başkanı Oleksandr Sirski, cephe hattını stabilize etmek adına birliklerini daha güvenli noktalara çektiklerini söyledi.
Ancak çekilmeden iki hafta sonra ortaya çıkan bilanço hattın stabilize olmadığını gösteriyor. Avdivka muharebesinin sona ermesiyle Rusların momentumunu kaybedeceği düşünülürken tam tersi yaşandı. Yalnızca iki hafta içerisinde Avdivka’nın Kuzeydoğusundaki Stepove ve Berdiçi, Güneybatısındaki Lastoçkine ve Orlivka Ruslar tarafından ele geçirildi.
Rus askeri blog sayfası Rybar’a göre Avdivka cephesinde son durum
‘HATA TABUR KOMUTANLARINA AİT’
Dahası, Rusların ele geçirdiği bu kasabaların arasındaki savunma hatlarında bulunan Ukraynalılar bir kez daha küçük ceplere hapsoldular. Geri çekilmesi zor olan bu noktalardaki askerler yoğun kayıplar yaşadılar.
Genelkurmay Başkanı Sirski, sahadaki duruma dair açıklamalarda bulundu. Sirski’ye göre cephe hattının bazı bölgelerde stabilize olmamasının sebebi tabur komutanlarının yaptığı hesap hatalarıydı. Sirski, benzer durumların tekrar yaşanmaması için gerekli önlemlerin alındığını ve yeterli miktarda mühimmatın bölgeye gönderildiğini söyledi.
Ancak Ukrayna’nın endişeleri sadece Avdivka’yla sınırlı değil. Bloomberg’in haberine göre ABD’den askeri destek paketinin yakında çıkmaması halinde tüm cephe hattı yaz başında çökebilir. Yeterli mühimmata ve insan gücüne sahip olmayan Ukrayna savunmaları Rus ordusunu durdurmakta zayıf kalacaktır. Bu durumda Rusların ilerleyişi savaşın ilk günlerindeki gibi hız kazanabilir. Ukrayna istihbaratı, Putin’in hedefleri arasında hala Kiev’in olduğunu düşünüyor. Haberde, Ukraynalı komutanların sahadaki durumu hiç iyi görmedikleri belirtiliyor.
CNN ise sahadaki duruma dair daha da karanlık bir tablo çiziyor. ABD’li medya kuruluşu, savaşın başında askere alım merkezleri önünde kuyruk olan gönüllülerin tükendiğini söyledi. Kalıcı şekilde yaralanan, yurtdışına kaçan ve rüşvet vererek ismini askere alımdan çıkaranlar düşünüldüğünde yeni bir seferberlik ilan edilmesi halinde bile savaşacak kimsenin kalmadığını iddia etti. Lviv çevresindeki köylüler, köylerinde savaşma çağında erkek kalmadığını belirtiyor.
ABD NE YAPACAK?
Fransa Cumhurbaşkanı Emmaneulle Macron’un “NATO Ukrayna’ya asker gönderebilir” çıkışı sonrası NATO’dan gelen yoğun tepkiler, Ukrayna’nın insan gücü sorununa Batı’dan bir çözüm gelmeyeceğini gösteriyor. Ancak ABD, mühimmat sorunu için hala bir şeyler yapabilir.
Ukrayna’ya askeri destek paketleri aylardır ABD kongresinden geçmiyor. Seçime 7-8 ay kalmışken Trump tarafı, hükümetteki rakibinin seçimlere daha zor durumda girmesini istiyor. Bu yüzden Biden’ın dış politikasında önemli bir yer tutan Ukrayna’nın zayıflaması Trump’ın işine geliyor. Biden, neredeyse gün aşırı yaptığı “Putin’e yardım ediyorsunuz” açıklamaları dışında bir takım hamleler yapmaya hazırlanıyor. Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson’ın meclisi tatile götürmesi sonrası Beyaz Saray için iş başa düştü. Biden’ın şu anda tek bir alternatifi kaldı; Başkanlık otoritesine bağlı 4.2 milyar dolarlık bütçeyi kullanmak. Bu bütçe, Ukrayna’ya askeri desteği Pentagon’un kendi envanterinden sağlayacak. Ancak Biden hükümeti, bu yöntemi kullanmaya çekiniyor. 4.2 milyar dolar değerindeki mühimmatın Ukrayna’ya verilmesi, ABD’nin olası bir savaş durumunda hazırlığını düşürmüş olacak. Dahası, ABD’de seçimlere kısa bir süre kala ülke gündeminde “Biden, Ukrayna için ABD’nin ulusal güvenliğini tehlikeye atıyor” algısı yaratmak istemiyor.
Bu cephe hattındaki akut sorunu çözse bile uzun vadeli bir yardım sağlamaz. İşin sonunda yine ABD kongresi tarafından destek paketinin çıkması gerekiyor. Cumhuriyetçiler, Biden’ın asla onaylamak istemediği şahin “sınır güvenliği” bütçesini Ukrayna desteğiyle birleştirerek geçirmek istiyor. Cumhuriyetçilere göre ABD, kendi sınırını korumadan başka ülkelerin sınırlarını düşünmemeli.
Sahada insiyatifi ele alan Rusya, 2022‘den sonra geçtiği savaş ekonomisiyle cephe hattını beslemekte şimdilik bir sorun yaşamıyor. Askerleri ağır kayıplar verse de önce Ukrayna’nın yorulacağını düşünüyor. Eğer ABD’den yardım çıkmazsa Ukrayna’da savaşın sonu bu yıl bile gelebilir.
