İstanbul Taksi Ekosistemi Raporuna Göre Sektörde Dönüşüm

İstanbul’daki taksi ekosistemiyle ilgili çarpıcı verileri içeren “İstanbul Taksi Ekosisteminin Dönüşümü” raporu yayınlandı. EY Türkiye tarafından hazırlanan araştırma, şehirdeki taksi sayısının yetersizliğini, hizmet kalitesine yönelik şikayetleri ve gelir dağılımındaki dengesizliği vurguluyor. Rapora göre, İstanbul’da faaliyet gösteren 20.311 taksi, yılda 47,8 milyar TL’lik bir ekonomi oluşturuyor. Ancak, bu sistemin plaka sahipleri ve araçlarını zenginleştirdiği görülürken, taksi sürücülerinin geliri ise oldukça düşük seviyede kalıyor.

Taksi Sayısındaki Yetersizlik ve Talep Sorunu

Rapora göre, İstanbul’da şu anda 20.311 taksinin hizmet verdiği ve bu araçları kullanan 40.622 şoförün bulunduğu belirtiliyor. Ancak, son 30 yılda şehir nüfusu iki katına, turist sayısı ise 10 katına çıkmasına rağmen, taksi sayısındaki artış yalnızca yüzde 17 seviyesinde kalmıştır. Bu durum, taksi bulmayı zorlaştırırken, korsan taksi kullanımının artmasına neden olmuştur. Yapılan araştırmalar, yurttaşların yüzde 86’sının taksi bulmakta zorlandığını, yüzde 33’ünün ise sık sık taksi sıkıntısı yaşadığını göstermektedir.

Gelir Dağılımındaki Dengesizlik

Araştırmaya göre, İstanbul’daki taksiler günlük ortalama 36 yolculuk yaparak yılda toplamda 47,8 milyar TL gelir elde etmektedir. Ancak, bu gelirin büyük bir kısmı taksi sürücülerine ulaşmamaktadır. Plaka sahipleri ve araç kiralayanlar büyük kazanç elde ederken, direksiyon başında çalışan sürücülerin geliri oldukça düşük düzeydedir.

Hizmet Kalitesi ve Güvenlik Şikayetleri

Raporda, taksilerin hizmet kalitesi ve güvenliğine dair ciddi şikayetlerin olduğu belirtilmektedir. Verilere göre;

• Turistlerin yüzde 50’sinden fazlası, taksicilerin yüksek ücret talep ettiğini, uzun rotalar kullandığını ve dil sorunu yaşadığını belirtmektedir.
• Yerli yolcuların yüzde 64’ü, taksicilerin kabalık yaptığını, yüzde 54’ü ise kısa mesafe yolcusu almadıklarından şikayetçidir.
• Yolcuların yüzde 42’si, takside güvende hissetmediklerini ifade etmektedir.

Dijital Uygulamaların Rolü

Rapora göre, dijital taksi uygulamalarının yaygınlaşması, sistemin düzenlenmesine katkıda bulunabilir. Şu anda taksicilerin yüzde 30’u bu platformları kullanırken, yolculukların yüzde 55’i dijital uygulamalar aracılığıyla gerçekleşmektedir. Ancak, uygulamalardaki yüksek komisyon oranları ve sabit ücret politikaları sürücüler ve yolcular için büyük sorun teşkil etmektedir.

Taksi Sisteminin Dönüşümü İçin Öneriler

Raporda, İstanbul’un 2027, 2030 ve 2035 hedefleri doğrultusunda daha modern ve organize bir taksi ekosistemi oluşturulması gerektiği vurgulanmaktadır. Önerilen dönüşüm adımları şunlardır:

• Yeni taksiler ve operasyonel standartlar: UKOME onaylı 2.500 yeni taksinin devreye alınması ve dijitalleşme gerekliliklerinin belirlenmesi.
• Mevzuat düzenlemeleri: Rezervasyonlu Bireysel Taşıma (RBT) araçları için yeni yasal düzenlemelerin hazırlanması.
• Dinamik fiyatlandırma: Dijital taksilerde fiyatlandırmanın değişken olması ve arz-talep dengesine göre ayarlanması.
• Taksi şirketleşmesi: Taksi hizmetlerinin daha kurumsal hale gelmesi için şirketleşmenin teşvik edilmesi.
• Gelir takibi ve vergilendirme: Dijital platformlar üzerinden gelirlerin şeffaf şekilde takip edilmesi ve vergilendirmenin artırılması.