Sedir Katran Yağı Üretimi Süren Gelenek: Kuyucak Mahallesi’nden Sedir Çırası

Kuyucak Mahallesi sakinleri, sedir katran yağı üretimi için bölgedeki 2500 rakımlı dağlarda yetişen sedir ağaçlarının kuruyan köklerini topraktan özenle çıkarıyor. Bu uzun ve zahmetli süreç, mahallenin geleneksel ve önemli bir gelir kaynağı olmaya devam ediyor.

Mahalle sakinleri tarafından toplanan kuruyan sedir kökleri, sırtlarda ya da yük hayvanlarıyla zorlu bir yolculuktan sonra yerleşim yerlerine indiriliyor. Burada kökler, küçük çıralar haline getirilerek hazırlanan toprak kuyulara simetrik bir şekilde yerleştiriliyor. Üstleri ağaç dallarıyla kapatılan çıralar daha sonra çamur ile tamamen kapatılarak hava almayacak şekilde muhafaza ediliyor.

Ateşle Nöbetleşe Üretim

Kuyuların üst kısımlarında ateş yakılarak sürecin başlaması sağlanıyor. Ateşin dengeli ve yavaş bir şekilde içten içe yanabilmesi için kuyunun hava alması engelleniyor ve bir kişi sürekli olarak kuyunun başında nöbet tutuyor. Bu nöbet, yaklaşık 3 gün boyunca devam ederken, her 3 saatte bir kuyu kontrol edilerek süreç titizlikle takip ediliyor.

Üretim sürecinin son adımında, kuyunun diğer ucundaki kanalın önündeki sopa dikkatlice çekilerek, çamur kuyusunun içinde biriken sedir çıralarından yoğun kıvamlı katran yağı elde ediliyor. Ortalama olarak yılda 70 ila 80 kilogram arasında katran yağı elde edilen bu süreç sonunda talep sahiplerine satılıyor.

Ataların Mirası

Sedir katranı yağı üreticisi Serpil Kaya, ailenin atalarından kalan bu geleneği yaşatmanın öneminden bahsederek, sedir yağının bölgede yaygın şekilde kullanıldığını ve faydalarını anlattı. Yağın hayvancılıkta ve eklem ağrılarında kullanıldığını belirten Kaya, atalarının bu mirası devam ettirmenin gururunu yaşadıklarını vurguladı.

Yağ üreticilerinden Süleyman Kaya ise atalarının eski zamanlarda dağlara çıkıp primitif yöntemlerle yağ üretimi yaptığını ve bu geleneği sürdürmenin önemine değindi. Aynı zamanda çobanlık yapan Ramazan Erdoğan ise yağın hayvanlar için faydalarını anlatarak, genç neslin bu geleneği devam ettirmemesinden duyduğu endişeyi dile getirdi.

Toplum için değerli olan bu geleneğin devam etmesi ve gelecek nesillere aktarılması, mahalle sakinleri için büyük bir mutluluk kaynağı olmaya devam ediyor.