Yaz döneminde otobüs taşımacılığında yolcu sayısında azalma

Yaz sezonunun en hareketli dönemi olmasına rağmen, şehirlerarası ve uluslararası otobüs taşımacılığında beklenen yolcu yoğunluğu yaşanmadı. Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Başkanı Birol Özcan, geçtiğimiz yıla göre seferlerde yüzde 20 ile 25 arasında düşüş olduğunu belirtti. Turizm sezonuna rağmen taşıma faaliyetlerinde azalma yaşandığını vurgulayan Özcan, örnek vererek, “Eskiden Esenler 15 Temmuz Demokrasi Otogarı’ndan günde 2000 otobüs kalkıyordu, şimdi ise 1100-1200 seviyelerine düştü” şeklinde konuştu.

Uluslararası hatlarda daralma

Özellikle uluslararası hatlarda ciddi daralma yaşanırken, Türk firmaları hala Bulgaristan, Yunanistan ve Batum’a seferler düzenlemeye devam ediyor. Ancak Irak hattı, güvenlik endişeleri nedeniyle sadece Kuzey Irak’a sefer düzenlenirken, İran’a ise hiç sefer yapılmıyor. TOFED Başkanı Özcan, İran ile karşılıklı seferlerin yapılması gerektiğini ancak İran’ın ağır yaptırımlar uyguladığını ve bu durumun maliyetleri artırdığını belirtti.

2024 yılında İstanbul Esenler Otogarı’ndan toplam 448 bin sefer düzenlenirken yaklaşık 20 milyon yolcu taşındı. Ancak bu yıl yaz döneminde sefer sayısında ciddi bir düşüş yaşandı. Geçen yıl bayram döneminde günlük 2800-3000 sefer yapılırken, bu yıl en fazla 2200 sefer yapılabildi. Özcan, eylül sonrasında sektörde belirsizliklerin arttığını ifade etti.

Mazot maliyeti firmaları zorluyor

Artan akaryakıt maliyetleri, otobüsçüler için büyük bir zorluk oluşturuyor. 2017’de litre fiyatı 3,5 TL olan mazotun bugün 55 TL’ye yükselmesi, kar marjlarını neredeyse sıfıra düşürdü. Van-İstanbul arası sefer yapan bir otobüsün sadece mazot giderinin yolcu başına 687 TL olduğunu belirten Özcan, diğer maliyetler eklenince firmaların kârlılıktan uzaklaştığını ifade etti.

TOFED Örgütlenme Komisyonu, yolcu başına kilometre maliyet hesabı yaparak taban ücret tarifesi oluşturdu. Buna göre, bir yolcunun 115 km’lik yolculuğu 255 TL iken, 550 km’de 388 TL, 1000 km’de 720 TL ve 2000 km ve üzeri yolculuklarda 1.500 TL’ye ulaşıyor.

Köprü geçişlerinde gece istisnası talebi

İstanbul ile diğer iller arasında yapılan seferlerde, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden geçişler sektörde rahatsızlık yaratıyor. Özcan, özellikle İstanbul-Bursa arası seferlerde fazladan 420 km yol yapıldığını ve bu durumun firmaları zorladığını belirtti. Gece 00.00’dan sonra ikinci köprü geçişine izin verilmesi talebinde bulunan Özcan, bu uygulamanın firmaların maliyetlerini azaltacağını belirtti.

Büyük şehirlerden ve denize kıyısı olmayan illerden, deniz tatili yapılabilecek kıyılara yoğun bir talep olduğu verilerle görüldü. Özellikle İstanbul’dan Trakya’ya %35’ten fazla talep artışı ve Eskişehir’den Ayvalık’a %37’lik bir artış yaşandığı belirlendi.