Özgün Metin: Yapay Yumurta Geliştirme Çalışmaları Artık Laboratuvar Ortamlarında

Bilim dünyasında heyecan yaratan bir gelişme yaşandı. Nature Communications dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, bilim insanları sıradan bir insan deri hücresinin çekirdeğini alıp, çekirdeği çıkarılmış bir donör yumurtaya aktararak 82 işlevsel insan olgunlaşmamış yumurta hücresi üretmeyi başardılar. Daha da ilginci, bu yumurtalar laboratuvar ortamında döllenme sağlayabiliyor!

Elde edilen bu yapay yumurtalar, deri hücresini sağlayan kişiyle genetik olarak akraba oluyor ve başka bir bireyin spermiyle döllenebiliyor. Bu da demek oluyor ki, kısırlık tedavisinde yeni bir umut kapısı aralanmış olabilir.

Kısırlık Tedavisinde Yeni Yöntem

Yumurta geliştirme çalışmalarında yapılan bu yenilikçi adım hakkında konuşan Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi’nden (OHSU) Prof. Dr. Paula Amato, bu yöntemin ilerlemiş yaşlardaki kadınlar ya da yumurta üretemeyen kadınlar için büyük bir umut kaynağı olduğunu belirtiyor.

Zorluklar ve Mitomeyoz Yöntemi

Elbette, bilim insanlarının aşması gereken zorluklar da yok değil. Yeniden programlanan yumurtaların doğru kromozom sayısını taşıması kritik bir konuydu. Normal hücrelerde 46 kromozom bulunurken, yumurta ve sperm hücrelerinde bu sayı 23’e düşüyor. Araştırma ekibi, doğal hücre bölünmesini taklit ederek fazla kromozomları ayıklayan ve geride 23 kromozom bırakan bir yöntem geliştirdi. Bu yönteme “mitomeyoz” adı verildi.

Ne var ki, üretilen yapay yumurtaların sadece yüzde 9’undan azı blastosist evresine (5-6 günlük gelişim) ulaşabildi ve tüm embriyolar kromozom bozuklukları taşıyordu.

Klinik Kullanım İçin Zorlu Yıllar

Uzmanlara göre, elde edilen embriyoların sağlıklı bebeklere dönüşmesi pek mümkün görünmüyor. Bu nedenle yöntemin güvenli ve verimli hale getirilebilmesi için uzun yıllar sürecek araştırmalar yapılması gerekecek. Prof. Amato, klinik kullanım için en az 10 yıl gibi bir sürenin gerekebileceğini belirtiyor.